Badania kontrolne po urlopie macierzyńskim

Badania kontrolne

W przypadku niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, trwającej dłużej niż 30 dni, pracownik podlega kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku. Skierowanie na takie badania jest obowiązkiem pracodawcy, który bez ich wykonania i przedłożenia orzeczenia nie może dopuścić pracownika do pracy.

Badania po urlopie macierzyńskim

Pojawia się pytanie, czy po urlopie macierzyńskim konieczne jest wykonanie badań kontrolnych przed dopuszczeniem do pracy lub udzieleniem bezpośrednio po nim urlopu wypoczynkowego? Wszystko zależy od tego, czy bezpośrednio przed urlopem macierzyńskim pracownica przebywała na zwolnieniu lekarskim wystawionym na okres dłuższy niż 30 dni. Moim zdaniem nie ma przy tym znaczenia, że poród nastąpił przed upływem trzydziestodniowego zwolnienia. Liczy się bowiem sam fakt stwierdzenia przez lekarza, że pracownica była niezdolna do pracy przez odpowiednio długi czas.

Jeżeli natomiast przez urlopem macierzyńskim pracownika nie była niezdolna do pracy lub okres tej niezdolności był krótszy niż 30 dni to nie ma konieczności wykonywania badań kontrolnych przed dopuszczeniem do pracy lub udzieleniem urlopu wypoczynkowego. Oczywiście może się jednak okazać, że całokształt okoliczności oraz stan pracownicy powodują, że pracodawca poweźmie wątpliwości co do jej stanu zdrowia i zdolności do pracy. W takim wypadku wykonanie badań kontrolnych będzie jak najbardziej zasadne, mimo że obowiązek skierowania na nie wynikać będzie nie z tego, że wcześniej pracownica przebywała 30 dni na zwolnieniu lekarskim. W grę będą wchodzić generalne obowiązki zapewnienia bezpiecznych warunków pracy oraz dbania o zdrowie pracowników.

 

Co z powrotem po urlopie macierzyńskim?

Oczywiście jak od większości zasad, tak i od tej istnieją wyjątki. Musimy wziąć pod uwagę szczególny czas jakim jest ciąża. Często zdarza się tak, że przed samym rozwiązaniem i urlopem macierzyńskim kobiety przechodzą na zwolnienie lekarskie. I w takim przypadku w mojej ocenie, jeżeli niezdolność do pracy trwała dłużej niż 30 dni, po powrocie z urlopu macierzyńskiego i przedstawieniu gotowości do pracy taka pracownica powinna się poddać badaniom kontrolnym.

Co w przypadku, gdy pracownica, której urlop macierzyński dobiegł końca chce skorzystać z urlopu wypoczynkowego?

W orzecznictwie możemy znaleźć dwa rozbieżne stanowiska odnośnie do tej kwestii. We wcześniejszych orzeczeniach sądowych formułowano kategoryczny pogląd, zgodnie z którym udzielenie urlopu w trakcie niezdolności do pracy było niedopuszczalne. Orzeczenia te dotyczyły przede wszystkim kwestii udzielenia urlopu pracownikowi niezdolnemu do pracy, jednakże z tych orzeczeń wyciągnięto wniosek konieczności uprzedniego skierowania pracownika na kontrolne badania lekarskie zanim zostanie udzielony mu urlop wypoczynkowy. W nowym orzecznictwie zarysował się pogląd, zgodnie z którym skorzystanie przez pracownika z wcześniej zaplanowanego urlopu wypoczynkowego po trwającej dłużej niż 30 dni niezdolności do pracy, czy zaraz po zakończeniu urlopu macierzyńskiego nie będzie stanowiło naruszenia prawa.

Nowo zarysowane stanowisko Sądu Najwyższego niewątpliwie oddala się od językowej i ścisłej wykładni przepisów, kierując się do ich funkcjonalności. Obowiązek pracodawcy skierowania pracownika na badania kontrolne wiąże się przede wszystkim z kwestią bezpieczeństwa i higieny pracy. Dopuszczenie pracownika do wykonywania pracy po trwającej dłużej niż 30 dni niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, bez wykonania badań kontrolnych i potwierdzenia możliwości pracy na danym stanowisku byłoby obarczone ryzykiem z punku widzenia bezpiecznego wykonywania pracy.

Stwierdzić trzeba zatem, że przepis ma zastosowanie wyłącznie do sytuacji, w której pracownik po okresie choroby ma świadczyć pracę. W takich wypadkach dopuszczenie do pracy musi być poprzedzone lekarskim badaniem kontrolnym. W sytuacji, kiedy bezpośrednio po zakończonym urlopie macierzyńskim (poprzedzonym ponad 30 dniowym okresem niezdolności do pracy) pracownik przechodzi na urlop wypoczynkowy nie musi on być skierowany przez pracodawcę na badania kontrolne. W takiej sytuacji, bowiem nie ma mowy o żadnym zagrożeniu dla bezpieczeństwa pracy. Badanie kontrolne należy wtedy przeprowadzić bezpośrednio po stawieniu się przez pracownika do pracy po urlopie.